Βυζαντινή Περίοδος

Μονή Κάτω Παναγιάς

     Σε μικρή απόσταση από το κέντρο της Άρτας υπάρχει το βυζαντινό μοναστήρι της Κάτω Παναγιάς που βρίσκεται και σήμερα σε λειτουργία. Η ίδρυση του στα μέσα του 13ου αι. συνδέεται με τον Μιχαήλ Β Δούκα Κομνηνό (1232-1267/8), ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση έκτισε ως ένδειξη μεταμέλειας για την κακή συμπεριφορά του προς τη σύζυγό του Θεοδώρα. Το καθολικό, αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου, έχει κτιστεί στον τύπο της σταυρεπίστεγης βασιλικής, με τετράγωνο τρούλο. Εσωτερικά οι δύο κιονοστοιχίες, φέρουν υστερορωμαικά κιονόκρανα σε δεύτερη χρήση.
Ο ναός είναι κτισμένος με πλινθοπερίκλειστο σύστημα, φέρει ένα πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο με ποικίλο και πλούσιο θεματολόγιο, που χαρακτηρίζεται για την άριστη τεχνική εκτέλεση και τη συμμετρία του. Ανάμεσα στα σχήματα των πλίνθων υπάρχουν και αρκετές επιγραφές που αναφέρονται στον ιδρυτή Μιχαήλ Β.
Βυζαντινές τοιχογραφίες (μέσων 13ου) υπάρχουν κυρίως στο διακονικό. Ο Παλαιός των Ημερών, ο Χριστός δωδεκαετής στο ναό και Άρνηση των Δώρων του Ιωακείμ και της Άννας είναι μερικές από τις σωζόμενες παραστάσεις που φανερώνουν το υψηλό επίπεδο της ζωγραφικής τέχνης στην Άρτα κατά τον 13ο αι.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. ΟΡΛΑΝΔΟΣ, Βυζαντινά Μνημεία της Άρτης, ΑΒΜΕ 1936, τόμ. Β΄, σ. 70-87
Κ. ΤΣΟΥΡΗΣ, Ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος των υστεροβυζαντινών μνημείων της Βορειοδυτικής Ελλάδος, διδακ. Διατριβή Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καβάλα 1988, σ. 8-13, 16-17, 29-32,120-122, 194
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ 2007, Β.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Άρτα, Οι βυζαντινές τοιχογραφίες της μονής Κάτω Παναγιάς, Βυζαντινά 27(2007), 369-396